Mετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, ο Οθωμανός κυρίαρχος, ανεγνώρισε τον Πατριάρχη αφενός ως θρησκευτικό αρχηγό, αφετέρου δε ως κορυφή μιάς περιορισμένης δικαστικής ιεραρχίας επί των υποδούλων Ελλήνων. Την περιορισμένη αυτή δικαστική ιεραρχία επί της οποίας προΐστατο ο Πατριάρχης, αποτελούσαν ο υποδεέστερος κλήρος και οι προεστοί. Τα παραχωρηθέντα από τους σουλτανικούς ορισμούς προνόμια, χορηγούσαν στον Πατριάρχη και τα εκκλησιαστικά δικαστήρια ένα είδος δικαστικής εξουσίας που αφορούσε κυρίως υποθέσεις οικογενειακού δικαίου και ειδικότερα αφορούσε αυτές τις υποθέσεις που ανάγοντο στην σύσταση και την λύση του γάμου μεταξύ χριστιανών.
Επιπλέον, οι εκκλησιαστικές αρχές μπορούσαν να επιλαμβάνονται της λύσεως διαφορών που αναφύοντο από την κληρονομική ( εκ διαθήκης ) διαδοχή, καθώς και διαφορών μεταξύ του κλήρου, η δε εκδίκαση των υπολοίπων πολιτικών διαφορών, όπως και των αξιοποίνων πράξεων είχε υπαχθεί στην δικαιοδοσία του κατακτητή. Προνομιακό επίσης πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι επιτρέπετο στους υποδούλους να προσφεύγουν ελεύθερα σε διαιτησία με Eλληνες διαιτητές.
Oι διαιτητικές αποφάσεις των τελευταίων, στηρίζονταν αποκλειστικώς και μόνον στα εκάστοτε τοπικά έθιμά τους. Tα ανωτέρω όμως παραχωρηθέντα προνόμια, δεν ήταν ικανά να περιορίζουν πάντοτε την αυθαιρεσία του κυριάρχου και τούτο διότι πρώτα απ’ όλα οι διαταγές καθώς και οι προνομιακοί ορισμοί των σουλτάνων είχαν περιορισμένη χρονική διάρκεια. Aυτό σήμαινε ότι οι υπόδουλοι όφειλαν να φροντίζουν για την ανανέωσή τους από τους διαδόχους εκείνων που τους είχαν εκδώσει, πράγμα βεβαίως που επετυγχάνετο μόνο με οδυνηρές χρηματικές θυσίες. Πρέπει εξάλλου να σημειωθεί το γεγονός ότι οι Οθωμανοί αξιωματούχοι, είτε αγνοούσαν το περιεχόμενο των προνομιακών ορισμών, είτε σκοπίμως απέφευγαν την εφαρμογή τους. Eτσι λοιπόν συχνά τα δικαστήρια του κατακτητή επέμβαιναν και δίκαζαν διαφορές που υπάγοντο στην αποκλειστική δικαιοδοσία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων, με αποτέλεσμα οι διατάξεις των σουλτανικών ορισμών να μένουν κενό γράμμα και δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις που οι οθωμανικές δικαστικές αρχές δίκαζαν διαφορές χριστιανών που αφορούσαν τον γάμο. Παράλληλα, ο κατακτητής ευνοούσε κάθε προσφυγή αλλοθρήσκου στα δικαστήριά του και παρείχε γι’ αυτό παντός είδους συνδρομή. Βέβαια, κατά κανόνα οι Eλληνες απέφευγαν την προσφυγή στα οθωμανικά δικαστήρια, όχι μόνον από απέχθεια προς τον δυνάστη τους, αλλά διότι με την προσφυγή τους σ’ αυτά όφειλαν να καταβάλουν το 10% της αξιώσεώς τους στον δικαστή ( ένα είδος δικαστικού ενσήμου ) και συνάμα κινδύνευαν με αφορμή την δίκη να διεγείρουν την βουλιμία του κατακτητή για την γενικότερη περιουσία τους, αφού κατά την ακροαματική διαδικασία ο “καδής ”, θα επληροφορείτο πλήρως και με πάσα λεπτομέρεια για τα στοιχεία που αφορούσαν την περιουσία ( κινητή και ακίνητη ) των διαδίκων και ενδέχετο στην συνέχεια με το “ δίκαιο του ισχυρού ” να τους την αρπάξει. Παρόλα αυτά και σε κάθε περίπτωση, τα οθωμανικά δικαστήρια ήταν πάντοτε τα επικρατέστερα και σε αυτά πολλές φορές προσέφευγαν οι δυσαρεστημένοι από τις αποφάσεις των Eλλήνων κριτών, προκειμένου να επιτύχουν ευνοϊκή απόφαση που θα ικανοποιούσε τα συμφέροντά τους. Τα οθωμανικά δικαστήρια στις αποφάσεις τους εφάρμοζαν αποκλειστικά το μουσουλμανικό δίκαιο και αυτό είχε ως συνέπεια το Eλληνικό δίκαιο να διατρέξει θανάσιμο κίνδυνο,
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
https://kyklwpas.blogspot.com/2014/09/blog-post_49.html
0 Σχόλια